【译诗】 《伊萨卡岛》 （希）康斯坦丁·卡瓦菲斯 （致与豆瓣）
一首陈年的译诗了，致与豆瓣。一直以来，豆瓣都是我人生初步的“伊萨卡”，希望不久的将来，她依旧是。尽管她的未来，有种扑朔迷离的感觉。 祝福罢
【译诗】
《伊萨卡岛》（Ithaka） 【注1】
（希）康斯坦丁·卡瓦菲斯
当你启程前往伊萨卡， 【注2】
但愿你这一路道阻且长，
充满奇遇，充满发现。
食人怪物与独眼巨人， 【注3,4】
愤怒的海神 —— 不要惧怕他们： 【注5】
在此途中你绝见不到这类事物，
只要你不断高扬你的思绪
只要有一阵罕有的兴奋
焕然你的精神和身体。
食人怪物与独眼巨人，
狂暴的海神 —— 你不会遭遇他们，
除非你把他们一股脑携在灵魂里，
除非你的灵魂教他们崭露在你面前。
但愿你这一路道阻且长，
更会有许许多多夏日的清晨，
伴着怎样的愉悦，怎样的欢欣，
进入你第一次见到的海港。
但愿你在腓尼基人的货站旁驻足， 【注6】
购买这些满目的琳琅，
珠母与珊瑚，琥珀与黑檀，
各色诱人的香水 ——
你所要的诱人香水应有尽有；
但愿你也去造访很多埃及的城市
从当地学者那里汲取充栋的学识。
永远要将伊萨卡系于心头，
抵达那里是你注定的行程。
而这段路途无需匆促。
最好是让它多走些年月，
在锁锚上岛之际你已经老了，
一路上的所得已使你富足，
并不指望伊萨卡助你财源滚滚。
是伊萨卡带给你这段非凡的旅程。
没有她你本不会选择动身。
可是她再也没有什么能给你了。
而如果你发现她的窘迫，伊萨卡也没有欺骗你。
将来你既已变得如此睿智，历练非常，
那么你一定会明白伊萨卡意味着什么。
1911
注1：本诗转译英文译本在豆瓣条目及书影 https://book.douban.com/subject/1475747/
当初在翻译时其实也参考了其他几种英译，但完全只是通过几种英译更好理解上方所据英文理解不周全的地方，字面上并不取法其他几种英译。在此不放书目了，列出译者，友邻可自行查阅：Avi Sharon 、Rae Dalven、Aliki Barnstone、 Daniel Mendelsohn
最后安利一下个人在豆瓣为诗人所建的豆列 https://www.douban.com/doulist/111696176/
注2：伊萨卡（英译 Ithaka） 伊萨卡是古希腊西部爱奥尼亚海上一个美丽岛国，在伟大的荷马史诗中，伊萨卡是神话英雄奥德修斯（奥德赛）的故乡，奥德修斯也是伊萨卡的国王。 本诗的背景是奥德修斯用木马计攻陷特洛伊救出美人海伦后，历尽艰险一路漂泊返回故乡的故事。
注3：食人怪物（英译 Laistrygonians ），此处为意译，直译为莱斯特律戈涅斯人，是希腊神话中一种体型十分巨大的食人族。
注4：独眼巨人（英译 Cyclops ），此处为意译，直译为赛克洛普斯， 语意是圆眼。在 希腊神话中居住于西西里岛，身形巨大，长有独眼，在其额头之上。
注5：海神 （英译 Poseidon ），此处为意译，直译为波塞冬， 是古希腊神话中的海神， 奥林匹斯十二主神之一 。
注6：腓尼基人（英译 Phoenician ）， 地中海沿岸古老民族，大体生活在于今黎巴嫩和叙利亚附近，自称为迦南人（Canaan），被希腊人称为腓尼基人，是西部闪米特人的西北分支，创立了腓尼基字母 ；善于航海与经商，在全盛期曾控制了西地中海的贸易。
希腊文原文：
Ιθάκη
Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη, να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος, γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις. Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι, τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις, αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει. Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις, αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου, αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος. Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους· να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά, και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις, σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους, και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής, όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά· σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας, να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.
Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη. Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου. Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου. Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει· και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί, πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο, μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.
Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι. Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο. Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε. Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.
所据英文译本：
Ithaka
C.P.Cavafy
As you set out for Ithaka hope the voyage is a long one, full of adventure, full of discovery. Laistrygonians and Cyclops, angry Poseidon—don’t be afraid of them: you’ll never find things like that on your way as long as you keep your thoughts raised high, as long as a rare excitement stirs your spirit and your body. Laistrygonians and Cyclops, wild Poseidon—you won’t encounter them unless you bring them along inside your soul, unless your soul sets them up in front of you. Hope the voyage is a long one. May there be many a summer morning when, with what pleasure, what joy, you come into harbors seen for the first time; may you stop at Phoenician trading stations to buy fine things, mother of pearl and coral, amber and ebony, sensual perfume of every kind— as many sensual perfumes as you can; and may you visit many Egyptian cities to gather stores of knowledge from their scholars. Keep Ithaka always in your mind. Arriving there is what you are destined for. But do not hurry the journey at all. Better if it lasts for years, so you are old by the time you reach the island, wealthy with all you have gained on the way, not expecting Ithaka to make you rich. Ithaka gave you the marvelous journey. Without her you would not have set out. She has nothing left to give you now. And if you find her poor, Ithaka won’t have fooled you. Wise as you will have become, so full of experience, you will have understood by then what these Ithakas mean.
Translated by Edmund Keeley/Philip Sherrard (C.P. Cavafy, Collected Poems. Translated by Edmund Keeley and Philip Sherrard. Edited by George Savidis. Revised Edition. Princeton University Press, 1992 P.36- P.37 )
---------------------------------------------------------------------------------------- 分隔线
今日清早与友人林舒琪对此诗的小讨论。 （林：林舒琪 张：张崇殷，本人）
林：崇殷，看了你这个翻译，还有你拍给我那两个老外合作的英译。第二行英文里好像看不到这个“阻”字，你是怎么考虑的。
张：首先我承认这有点站在上帝视角，知道背景的人会了解奥德修斯此行并不顺利，历经九九八十一难（哈哈，开玩笑的），一个阻字暗地指出这一点。另外是有我一点私心，或者说比较文学的构想，我们汉诗中不是没有与此诗意境相仿的篇什，在我看来诗经中的《蒹葭》深层考虑的话其实恰好暗合这首诗，有一定的互文性（不过估计像我这么想的人应该不多），为此我就掠美诗经成句，联系东西方的这种幽隐的互文。
林：这首诗你翻译时最大的感受和发现是什么？
张：最大的发现（感受）应该就是，还是和上次咱们聊叶芝difficult译为“难得”类似。站在英语的角度延展地看待我们的母语。翻译这首诗之前我可以说从没想过汉语是可以用“将来完成时”的。实话讲这首诗我开始译的时候纠集了五六种英译，我并不懂希腊文，原文我不得而知，但我一看这个译本这里用了将来完成时，就“主观认定”它是最有转译价值的文本，那种笃定的先知式的语气在字里行间就透着迷人的气息。我觉得这是可以丰富我们汉语表达的，就尝试拿来了，仔细想想，我们汉语中真的很少有这种用法。如果不是透过翻译，我是不会意识到这一点的。
林：你要这么说，我重新看一遍确实和《蒹葭》那首诗有点接近。
张：我觉得内核和表达都有可供比较的地方，不过也有东西方底色的不同，东方这么用习惯性就用清冷的基调写（类似于陈慧娴的《飘雪》？），卡瓦菲斯可以说代表了西方抒情的一些不同之处，相对而言更浓烈暗黑，（类似于卡朋特的《昔日重现》？）
林：也许不是暗黑吧？
张：我说不好，也许是暗金色，或者说锗色， 暗红色 。