陈庆:柏拉图《美诺篇》讲解(三):苏格拉底的第一开场白:智术师高尔吉亚对年轻人的败坏

柏拉图《美诺篇》70a5至70c3古希腊文原典、拉丁文译本与陈庆博士新译Plato, Menon,70a5-70c3.柏拉图古希腊文原典Henrico Aristippo拉丁文译本Σωκράτης: ὦ Μένων, πρὸ τοῦ μὲνΘετταλοὶ εὐδόκιμοι ἦσαν [70a5]SOCRATES. O Menon, hactenus quidem Tessali laudabiles erant inter Grecos et ammirandi effecti sunt in re equestri et divitiis, nunc autem, ut michi videtur, etiam in sapientia, et non nullatenus tui amatoris Aristippi cives Larissei. Huius rei utique vobis causa est Gorgias; veniens siquidem in urbem amatores in sapientia sumpsit Aleuandorum quoque primos, de quibus tuus amator est Aristippus, necnon aliorum Tessalorum. Quin etiam et hanc consuetudinem vos rite habere instituit, intrepide et magnificenter respondere, si quis quid percunctetur, velut convenit scientes ; quemadmodum et ipse exhibens se rogare Grecorum volenti quidquid quis velit, et nemini cui non respondens.ἐν τοῖς Ἕλλησιν καὶ ἐθαυμάζοντο ἐφ᾽ ἱππικῇ τε καὶ πλούτῳ, [70a6]νῦν δέ, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, καὶ ἐπὶσοφίᾳ, καὶ οὐχ ἥκιστα οἱ τοῦ [70b]σοῦ ἑταίρου Ἀριστίππου πολῖταιΛαρισαῖοι. τούτου δὲ ὑμῖν [70b2]αἴτιός ἐστι Γοργίας· ἀφικόμενοςγὰρ εἰς τὴν πόλιν ἐραστὰς [70b3]ἐπὶ σοφίᾳ εἴληφεν Ἀλευαδῶν τετοὺς πρώτους, ὧν ὁ σὸς [70b4]ἐραστής ἐστιν Ἀρίστιππος, καὶ τῶνἄλλων Θετταλῶν. καὶ [70b5]δὴ καὶ τοῦτο τὸ ἔθος ὑμᾶς εἴθικεν, ἀφόβως τε καὶ μεγαλο-[70b6]πρεπῶς ἀποκρίνεσθαι ἐάν τίς τιἔρηται, ὥσπερ εἰκὸς τοὺς [70b7]εἰδότας, ἅτε καὶ αὐτὸς παρέχωναὑτὸν ἐρωτᾶν τῶν Ἑλλήνων [70c]τῷ βουλομένῳ ὅτι ἄν τις βούληται, καὶ οὐδενὶ ὅτῳ οὐκ [70c2]ἀποκρινόμενος.   .... [70c3]陈庆博士新译【苏格拉底[ΣΩΚΡΑΤΗΣ]】“美诺[Ὦ Μένων],先前[πρὸ τοῦ[1]],色萨利人[μὲν Θετταλοὶ]在希腊人当中[ἐν τοῖς Ἕλλησιν]一直是[ἦσαν[2]][70a5]有好名声的[εὐδόκιμοι[3]],并令人惊叹[καὶ ἐθαυμάζοντο[4]],这既归因于他们的马术[ἐφ᾿[5] ἱππικῇ[6] τε],也归因于他们的富有[καὶπλούτῳ[7]][70a6];而如今[νῦν δέ]在我看来[ὡς ἐμοὶ δοκεῖ],他们亦因其智慧而名声在外并令人惊叹[καὶ[8] ἐπὶ σοφίᾳ],至少[οὐχ ἥκιστα[9]]你[70b]同伴亚里斯蒂鲍斯的拉里萨公民同胞们是这样[καὶ ... οἱ τοῦσοῦ ἑταίρου[10] Ἀριστίππου[11] πολῖται[12] Λαρισαῖοι[13]]。不过[δὲ],高尔吉亚[Γοργίας]要对归于你们的[70b2]这种情况的负责[τούτου[14] ... ὑμῖν[15] αἴτιός[16] ἐστι]。因为[γὰρ]他一到这个国家[ἀφικόμενος[17] εἰς τὴν πόλιν[18]],[70b3]就因其智慧[ἐπὶ σοφίᾳ]而俘获了[εἴληφεν[19]]一众爱慕者[ἐραστὰς[20]],这些爱慕者是一群菁英[τοὺς πρώτους[21]],这其中就有你的[70b4]爱慕者亚里斯蒂鲍斯[ὧν ὁ σὸς ἐραστής ἐστιν Ἀρίστιππος],这群菁英有的属于阿雷乌阿斯家族[Ἀλευαδῶν[22] τε],有的是其他色萨利人[καὶ τῶν ἄλλων Θετταλῶν]。特别值得一提的是[καὶ δὴ καὶ],[70b5] 他已使你们养成这样一种习气[τοῦτο τὸ ἔθος[23] ὑμᾶς εἴθικεν[24]]:要是[ἐάν]有人[τίς[25]]问[ἔρηται[26]]某个东西[τι],不仅[τε]无惧[ἀφόβως]而且[καὶ]壮观地[μεγαλοπρεπῶς] [70b6]作出答复[ἀποκρίνεσθαι[27]],就好像人们之知道答案[70b7]是某种理所当然一样[ὥσπερ εἰκὸς τοὺς εἰδότας] [28];因为[ἅτε[29]]他[αὐτὸς]不仅[καὶ]主动推销[παρέχων[30]]自己[αὑτὸν],对着希腊人当中 [70c]有愿想者[τῶν Ἑλλήνων τῷ βουλομένῳ[31]],主动问[ἐρωτᾶν[32]]某人可能会愿想的任何东西[ὅτι[33] ἄν τις βούληται[34]],而且[καὶ],他一个都不落下地[70c2] [οὐδενὶ[35] ὅτῳ οὐκ][36]给予答复[ἀποκρινόμενος[37]]。【旧汉译本】A. 【王太庆,2004】[苏格拉底] 枚农啊,你们帖撒利人向来在希腊人中间以骑术和财富著称,我认为现在你们也在智慧方面见长,尤其是拉里萨人,你的朋友阿里斯底波的同乡们。你们的这个特点要归功于戈尔极亚。他来到这个城邦,以智慧吸引了阿娄阿家族的精英人物,其中就有你敬爱的阿里斯底波,以及帖撒利地区的其他杰出人士。他使你们养成了一种习惯,只要有人向自己提问题,总是坦率地、大大方方地作出回答,正如有知识的人所做的那样。任何一个希腊人,只要想问他,他从来不闭口不答。( [古希腊]柏拉图:《柏拉图对话集》,王太庆译,商务印书馆2004年版,第154-155页。)B. 【王晓朝,2018】[苏格拉底] 好吧,美诺。古时候,帖撒利人的财富和马术在希腊人中享有盛名。而现在看来,他们好像也是哲学家,尤其拉利萨人更是如此,你们的朋友阿里斯提波就是从那里来的,这要归功于高尔吉亚。他去了那个城邦,用他的智慧抓住了阿留亚戴人中佼佼者的心,你们崇拜的阿里斯提波就是其中之一,更不必提其他杰出的帖撒利人了。更重要的是,他使你们养成了提问和回答的习惯,你们可以回答有可能向你们提出的问题,也会带着自信和适度的尊严向那些知道答案的人提问,正好像高尔吉亚本人曾邀请全希腊的任何人向他提出各种问题,而他在回答时从来没有失败过。([古希腊]柏拉图:《柏拉图全集》,王晓朝译,人民出版社2002年版,第491-492页。)

1. πρὸ τοῦ μὲν Θετταλοὶ εὐδόκιμοι ἦσαν [70a5] ἐν τοῖς Ἕλλησιν καὶ ἐθαυμάζοντο ἐφ᾽ ἱππικῇτε καὶ πλούτῳ(“先前[πρὸ τοῦ ],色萨利人[μὲν Θετταλοὶ]在希腊人当中[ἐν τοῖς Ἕλλησιν]一直是[ἦσαν ] [70a5]有好名声的[εὐδόκιμοι ],并令人惊叹[καὶ ἐθαυμάζοντο],这既归因于他们的马术[ἐφ᾿ ἱππικῇ τε],也归因于他们的富有[καὶ πλούτῳ ][70a6]”)这一分句有两个层次。第一层表达了苏格拉底关于色萨利人的第一个判断,即色萨利人过去在希腊人当中是有好名声的并令人惊叹。主词=Θετταλοὶ(色萨利人)谓词=πρὸ τοῦ ... εὐδόκιμοι ἦσαν ἐν τοῖς Ἕλλησιν καὶ ἐθαυμάζοντο(先前在希腊人当中一直是有好名声的,并令人惊叹)第二层(ἐφ᾽ ἱππικῇ τε καὶ πλούτῳ)表达了苏格拉底关于前述现象的解释,即色萨利人之所以在希腊人当中有好名声并令人惊叹,因为他们擅长马术并富有。“古时候,帖撒利人的财富和马术在希腊人中享有盛名(王晓朝译)”,这种译法把主词译错了。苏格拉底在这里讨论的主题是“Θετταλοὶ(色萨利人)”,而不是色萨利人的财富和马术。因为该译法把主词译错了,原句两层逻辑结构也就被破坏了。2. 作为谓词的πρὸ τοῦ ... εὐδόκιμοι ἦσαν ἐν τοῖς Ἕλλησιν καὶ ἐθαυμάζοντο(“先前在希腊人当中一直是有好名声的,并令人惊叹”)这是一个并列结构(A&B):A. πρὸ τοῦ ... εὐδόκιμοι ἦσαν ἐν τοῖς Ἕλλησιν(先前在希腊人当中一直是有好名声的);B. καὶ ἐθαυμάζοντο(并令人惊叹)。“你们帖撒利人向来在希腊人中间以骑术和财富著称(王太庆译)”,该译法中的“著称”没有译出A&B结构。3. [70a6] νῦν δέ, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, καὶ ἐπὶ σοφίᾳ(“而如今[νῦν δέ]在我看来[ὡς ἐμοὶ δοκεῖ],他们亦因其智慧而名声在外并令人惊叹[καὶ ἐπὶ σοφίᾳ]”)这是一个省略句结构,省略了前一分句中的主词与部分谓词。这一句话也有两个层次。第一层表达了苏格拉底的第二个判断:色萨利人现在在希腊人当中是有好名声的并令人惊叹。第二层表达了苏格拉底关于第二个判断的新解释,即色萨利人现在在希腊人当中是有好名声的并令人惊叹,是因为他们的智慧。“而现在看来,他们好像也是哲学家(王晓朝译)”,该译法查无实据。4. καὶ οὐχ ἥκιστα οἱ τοῦ [70b] σοῦ ἑταίρου Ἀριστίππου πολῖται Λαρισαῖοι(“至少[οὐχ ἥκιστα]你[70b]同伴亚里斯蒂鲍斯的拉里萨公民同胞们是这样[καὶ ... οἱ τοῦ σοῦ ἑταίρου Ἀριστίππουπολῖται  Λαρισαῖοι]”)这也是一个省略结构。主词:οἱ τοῦ σοῦ ἑταίρου Ἀριστίππου πολῖται Λαρισαῖοι(你同伴亚里斯蒂鲍斯的拉里萨公民同胞们)谓词:καὶ οὐχ ἥκιστα(至少是这样)主词是一个夹心结构。中心词=οἱ πολῖται Λαρισαῖοι(拉里萨公民同胞们)限定词=τοῦ σοῦ ἑταίρου Ἀριστίππου(你同伴亚里斯蒂鲍斯的)“拉利萨人更是如此,你们的朋友阿里斯提波就是从那里来的(王晓朝译)”,该译法更改了本句的逻辑结构。5. τούτου δὲ ὑμῖν [70b2]αἴτιός ἐστι Γοργίας(“不过[δὲ],高尔吉亚[Γοργίας]要对归于你们的[70b2]这种情况负责[τούτου  ... ὑμῖν  αἴτιός ἐστι]”)这句话进一步解释上面现象的原因。这一句话的逻辑结构如下。主词=Γοργίας(高尔吉亚)谓词=τούτου δὲ ὑμῖν [70b2] αἴτιός ἐστι(要对归于你们的[70b2]这种情况的负责)上述主谓词结构安排表明,苏格拉底在这里谈论的主题是“高尔吉亚”。谓词结构:a. 中心动词结构:αἴτιός ἐστι(是造成...的原因、对...负责)b. 中心动词结构的限定词:τούτου ὑμῖν(归于你们的这些情况)“你们的这个特点要归功于戈尔极亚(王太庆译)”,“这要归功于高尔吉亚(王晓朝译)”,这两种译法都颠倒了原文的主谓词结构,变换了苏格拉底的谈论主题。6. ἀφικόμενος γὰρ εἰς τὴν πόλιν ἐραστὰς [70b3] ἐπὶ σοφίᾳ εἴληφεν Ἀλευαδῶν τε τοὺς πρώτους, ὧν ὁ σὸς [70b4] ἐραστής ἐστιν Ἀρίστιππος, καὶ τῶν ἄλλων Θετταλῶν.(“因为[γὰρ]他一到这个国家[ἀφικόμενος εἰς τὴν πόλιν],[70b3]就因其智慧[ἐπὶ σοφίᾳ]而俘获了[εἴληφεν]一众爱慕者[ἐραστὰς],这些爱慕者是一群菁英[τοὺς πρώτους],这其中就有你的[70b4]爱慕者亚里斯蒂鲍斯[ὧν ὁ σὸς ἐραστής ἐστιν Ἀρίστιππος],这群菁英有的属于阿雷乌阿斯家族[Ἀλευαδῶν τε],有的是其他色萨利人[καὶ τῶν ἄλλων Θετταλῶν]”)这句话是一个叙事句,旨在解释高尔吉亚为什么要对归于美诺同胞们的情况负责。有三层结构。第一层:“他一到这个国家[ἀφικόμενος εἰς τὴν πόλιν]”。注意ἀφικόμενος:这是ἀφικνέομαι(来、到)的不定过去时中动态分词,其逻辑主语为高尔吉亚。其不定过去时含义强调动作的在先性。“τὴν πόλιν(这个国家)”指的是雅典。因为美诺不是雅典人,而是色萨利人。当时,有很多色萨利人在雅典活动。“他去了那个城邦(王晓朝)”,该译法误解了原文语境中的τὴν πόλιν。雅典人苏格拉底不可能说雅典是“那个城邦”!第二层:“就因其智慧[ἐπὶ σοφίᾳ]而俘获了[εἴληφεν]一众爱慕者[ἐραστὰς]”。这一层讲了两件事。第一件事就是高尔吉亚一到雅典后,就俘获了一众爱慕者。第二件事就是高尔吉亚靠他的智慧俘获一众爱慕者。注意:这里的“因其智慧[ἐπὶ σοφίᾳ]”与“一众爱慕者[ἐραστὰς]”不能从褒义词方面去理解。苏格拉底这句话蕴含了某种讽刺。文本线索是“俘获了[εἴληφεν]”这个词。εἴληφεν是λαμβάνω(抓住、拿下)的完成时、主动态、陈述语气、单数人称、单数形式。作为动词的λαμβάνω(抓住、拿下)一般以物体为宾语,当它以人为宾语时,就蕴含了某种贬义色彩。第三层:“这些爱慕者是一群菁英[τοὺς πρώτους],这其中就有你的[70b4]爱慕者亚里斯蒂鲍斯[ὧν ὁ σὸς ἐραστής ἐστιν Ἀρίστιππος],这群菁英有的属于阿雷乌阿斯家族[Ἀλευαδῶν τε],有的是其他色萨利人[καὶ τῶν ἄλλων Θετταλῶν]。”这一层也讲了三件事。第一件事是以同位语形式解释高尔吉亚在雅典所俘获的爱慕者,即他所俘获的爱慕者是一群菁英。第二件事是讲美诺的爱慕者亚里斯蒂鲍斯也属于这些菁英。第三件事是进一步解释这群菁英的来源。这群菁英一部分来自拉里萨大家族阿雷乌阿斯家族[Ἀλευαδῶν τε],另一部分来自其他色萨利人。这里需要解释一下τοὺς πρώτους为什么译成“菁英”。 τοὺς πρώτους是“冠词+形容词结构”。πρώτους是形容词πρῶτος, πρώτη, πρῶτον(第一的、最前面的、最先的)的阳性、宾格、复数形式,本义是“走在前面的”。τοὺς πρώτους本义是“走在最前面的男人们”。在雅典活动的美诺及其拉萨里同乡既属于拉萨里精英阶层,也是一群年轻人。从语境看,οὺς πρώτους可以译为“菁英们”或“一群菁英”。“其中就有你敬爱的阿里斯底波(王太庆译)”,“你们崇拜的阿里斯提波就是其中之一(王晓朝译)”,这两种译法都误解了原文的文法与逻辑结构。ὧν ὁ σὸς ἐραστής ἐστιν Ἀρίστιππος是一个定语从句,该从句的逻辑结构如下。主词=ὁ σὸς ἐραστής ... Ἀρίστιππος(你的爱慕者亚里斯蒂鲍斯)谓词= ὧν ... ἐστιν(是在其中或这其中有)我们需要注意的是,主词当中的ὁ ... Ἀρίστιππος(亚里斯蒂鲍斯)与σὸς ἐραστής(你的爱慕者)是同位语结构。“你敬爱的阿里斯底波”译法不仅没有译出上述同位语结构,而且意义也译反了。原文ὁ σὸς ἐραστής ... Ἀρίστιππος(你的爱慕者亚里斯蒂鲍斯)暗含了某种讽刺:亚里斯蒂鲍斯爱慕美诺,并且这种爱慕是同性之间的爱慕。按照色诺芬的记载,亚里斯蒂鲍斯是历史上的美诺的情人。也就是说,历史上的美诺是有龙阳癖[1]。“你敬爱的阿里斯底波”则把亚里斯蒂鲍斯爱慕美诺译成了美诺爱慕亚里斯蒂鲍斯。“你们崇拜的阿里斯提波”也存在这个问题。有人会反驳:会不会这里的σὸς ἐραστής(你的爱慕者)指美诺的所爱?这里我们需要注意上一句出现的同一个词:“就因其智慧[ἐπὶ σοφίᾳ]而俘获了[εἴληφεν]一众爱慕者[ἐραστὰς]”。ἐραστὰς是ἐραστής的复数、宾格形式。如果σὸς ἐραστής(你的爱慕者)指美诺的所爱,那么,高尔吉亚所俘获的一众爱慕者[ἐραστὰς]也应当解释称为高尔吉亚的所爱。但是,柏拉图在这里给出的明确意思是,这些被俘获的人爱慕高尔吉亚,而不是相反。7. καὶ [70b5] δὴ καὶ τοῦτο τὸ ἔθος ὑμᾶς εἴθικεν, ἀφόβως τε καὶ μεγαλοπρεπῶς ἀποκρίνεσθαι ἐάν τίς τι ἔρηται, ὥσπερ εἰκὸς τοὺς [70b7] εἰδότας, ἅτε καὶ αὐτὸς παρέχων αὑτὸν ἐρωτᾶν τῶν Ἑλλήνων [70c] τῷ βουλομένῳ ὅτι ἄν τις βούληται, καὶ οὐδενὶ ὅτῳ οὐκ [70c2] ἀποκρινόμενος. (“特别值得一提的是[καὶ δὴ καὶ],[70b5] 他已使你们养成这样一种习气[τοῦτο τὸ ἔθος ὑμᾶς εἴθικεν ]:要是[ἐάν]有人[τίς ]问[ἔρηται ]某个东西[τι],不仅[τε]无惧[ἀφόβως]而且[καὶ]壮观地[μεγαλοπρεπῶς] [70b6]作出答复[ἀποκρίνεσθαι ],就好像人们之知道答案[70b7]是某种理所当然一样[ὥσπερ εἰκὸς τοὺς εἰδότας] ;因为[ἅτε ]他[αὐτὸς]不仅[καὶ]主动推销[παρέχων ]自己[αὑτὸν],对着希腊人当中[70c]有愿想者[τῶν Ἑλλήνων τῷ βουλομένῳ ],主动问[ἐρωτᾶν ]某人可能会愿想的任何东西[ὅτι ἄν τις βούληται ],而且[καὶ],他一个都不落下地[70c2] [οὐδενὶ ὅτῳ οὐκ]给予答复[ἀποκρινόμενος]。”)这句话是对上一句的补充解释,即具体一个特别的例子来解释高尔吉亚如何因其智慧而俘获一众菁英。整个论述分为两层。第一层(A):解释高尔吉亚的战果。第二层(B):解释高尔吉亚如何取得上述战果。高尔吉亚来到雅典后,一个重要战果是让来自色萨利的菁英们养成了一种理智自信的习气。第一层又分为三个亚层(A1, A2, A3)。A1=总论:“他已使你们养成这样一种习气[τοῦτο τὸ ἔθος ὑμᾶς εἴθικεν ]”。A1=分论:“要是[ἐάν]有人[τίς ]问[ἔρηται ]某个东西[τι],不仅[τε]无惧[ἀφόβως]而且[καὶ]壮观地[μεγαλοπρεπῶς] [70b6]作出答复[ἀποκρίνεσθαι ]”。A3=总评:“就好像人们之知道答案[70b7]是某种理所当然一样[ὥσπερ εἰκὸς τοὺς εἰδότας]”。第二层从两个方面解释高尔吉亚来到雅典之后的所作所为(B1& B2)。B1=“他[αὐτὸς]不仅[καὶ]主动推销[παρέχων ]自己[αὑτὸν],对着希腊人当中[70c]有愿想者[τῶν Ἑλλήνων τῷ βουλομένῳ ],主动问[ἐρωτᾶν ]某人可能会愿想的任何东西[ὅτι ἄν τις βούληται ]”B2=“而且[καὶ],他一个都不落下地[70c2] [οὐδενὶ ὅτῳ οὐκ]给予答复[ἀποκρινόμενος]”。“正如有知识的人所做的那样(王太庆译)”对应的古希腊文是ὥσπερ εἰκὸς τοὺς εἰδότας(就好像人们之知道答案[70b7]是某种理所当然一样),但译错了柏拉图句法结构。连接词=ὥσπερ(就好像...一样)主词=τοὺς εἰδότας(人们之知道答案)谓词=εἰκὸς(<是>某种理所当然)错误一:“有知识的人(王太庆译)”转换了主词的中心词意韵。主词是分词结构τοὺς εἰδότας(人们之知道答案),其中心词是一个动词,所以,该结构表达的不是“...人”,而是“人的...”。错误二:漏译了谓词εἰκὸς(<是>某种理所当然)。εἰκὸς是中性、宾格、单数形式,其本义是“可能性”“理所当然”。这里需要注意的是,εἰκὸς是一个名词,而不是形容词,因此,它与τοὺς εἰδότας(“人们之知道答案”)之间不存在性、格、数的一致。事实上,τοὺς εἰδότας(人们之知道答案)与εἰκὸς之间省略了一个不定式形式的系动词。“他使你们养成了提问和回答的习惯,你们可以回答有可能向你们提出的问题,也会带着自信和适度的尊严向那些知道答案的人提问(王晓朝译)”:该译法吞灭了原典中的ὥσπερ εἰκὸς τοὺς εἰδότας(就好像人们之知道答案[70b7]是某种理所当然一样)。“而他在回答时从来没有失败过(王晓朝译)”:将οὐδένι ὅτῳ οὐκ(“一个都不落下地”)错译成了“从来没有失败过”。 οὐδένι ὅτῳ οὐκ是作为强调形式的固定搭配οὐδεὶς ὅστις οὐ(“没有任何人不”“所有人”)的阳性、与格、单数形式,此处,它用作状语,限定分词“给予答复[ἀποκρινόμενος]”。 οὐδένι ὅτῳ οὐκ(“一个都不落下地”)表达的是高尔吉亚“逢问必答”,而不是“逢答必胜”。2021年8月27日  写于西南大学中心图书馆咖啡馆

陈庆:柏拉图《美诺篇》讲解(二):人类获得德性的四种可能方式教育即成全,学习即生长:雅典娜古典希腊文二期同学心得录陈庆:传世经典翻译的三根翻译龙骨柏拉图《美诺篇》讲解(一):美诺关于德性的提问进路「雅典娜古典希腊文二期」教学公告一:柏拉图《美诺篇》古希腊文原典精读的引入

陈庆,安徽安庆人,字振风,法学博士,法学副教授,德国科隆大学托马斯研究所访问学者,2015年10月,自德国回国创建西南大学法学图书馆与西南大学拉丁文经藏研究所,担任西南大学法学图书馆首任馆长与西南大学拉丁文经藏研究所创所所长,2020年3月,创建在线课程联盟「孔子与亚里士多德学园」,2021年5月创建「孔亚尚真网(https://www.conf-aris.com)」,2021年6月将在线课程联盟「孔子与亚里士多德学园」变更为在线学习者联盟「孔亚学园」,并创建在线私塾「振风学术私塾」。研究领域:古典哲学、国家哲学与法哲学教学领域:古典希腊文、拉丁文、学术德语、法律逻辑学与法理学著作:《托马斯·阿奎那<论法的本质>章句疏证》(人民出版社2017年版)论文:1. 《语义三角理论与法哲学的方法论问题+——兼论自然法学派“不义之法不是法”命题的逻辑自洽性》(刊于《法制与社会发展》2017年第2期)2. 《民法史上的人与人格:兼论<民法典>自然人民事权利能力条款修改方向》(刊于《河南大学学报(社会科学版)2021年第1期》)3. 《从柏拉图“美诺之问”看教育哲学与教育学的基本问题》(刊于《教育学术月刊》 2017 年第 1 期)4. 《从语义三角形到教育语义三角形 ——反思教育研究的逻辑起点与方法论构造》(刊于《当代教育科学》2020年第6期)工作邮箱:chenqing.philosophy@hotmail.com。工作网站:https://www.conf-aris.com孔亚学园里只有两样东西:学养与自由![1] 《战国策·魏策》:“对曰:'四海之内,美人亦甚多矣,闻臣之得幸于王也,必褰裳而趋王。臣亦犹曩臣之前所得鱼也,臣亦将弃矣,臣安能无涕出乎?’”龙阳为魏王的情人。后世以龙阳癖描述男同性恋关系。[1] πρὸ τοῦ: 过去、先前。[2] ἦσαν: εἰμί(是)-imperf. act. ind. 3pl.[3] εὐδόκιμοι: εὐδόκιμος, η, ον(出名、有好名声的)-m. nom. pl.【注】此处所用的“有好名声的[εὐδόκιμοι]”是反话,苏格拉底关于色萨利的真实态度可参见《克力同篇》中的论述(Plat. Crito 53d)。[4] ἐθαυμάζοντο: θαυμάζω(对...感到惊讶)- imperf. pass. ind. 3pl.[5] ἐφ᾿= ἐπί:因为。[6] ἱππικῇ: ἱππική [ἡ ἱππικὴ τέχνη的缩写](马术)-f. dat. s.【注】色萨利是一个盆地构造,周围是山区,中间为平原,适合养马和训练战马。所以,色萨利人擅长马术。[7] πλούτῳ: πλοῦτος(富有、财富)-m. dat. s.[8] καὶ:也。[9] ἥκιστα:至少。【注】οὐχ ἥκιστα为固定搭配,义为“至少、特别、尤其”。[10] ἑταίρου: ἑταῖρος(同伴、伙伴)-m. gen. s.【注】ἑταίρου具有双关性,不仅指一般朋友意义上的同伴,还暗指同性恋意义上的伙伴。[11] Ἀριστίππου: Αρίστιππος(亚里斯蒂鲍斯)-m. gen. s.【注】Αρίστιππος(亚里斯蒂鲍斯)为美诺朋友,Αρίστιππος本义是“最好的马”。[12] πολῖται: πολῑ́της(公民)-m. nom. pl.[13] Λαρισαῖοι: Λαρισαῖος, Λαρισαία, Λαρισαῖον(拉里萨的)-m. nom. pl.【注】拉里萨是色萨利的首府。[14] τούτου: οὗτος/αὕτη/τοῦτο(这)-n. gen. s.【注】τούτου指代前面提到的情况:“因其智慧而名声在外并令人惊叹”。[15] ὑμῖν: ὑμεῖς(你们)-m. dat. pl.【注】ὑμῖν(归于你们)被用来限定τούτου。τούτου  ... ὑμῖν[16] αἴτιός: αἴτιος/αἰτίᾱ/αἴτιον(对...负责的、造成..的原因的)-m. nom. s.[17] ἀφικόμενος: ἀφικνέομαι(来)-dep. aor2. mid. part. m. nom. s.[18] πόλιν:πόλις(国家)-f. acc. s.【注】此处“国家[πόλιν]”指雅典。cf. Frank Beetham, Learning Greek with Plato: A Beginner's course in Classical Greek, Exeter: University of Exeter Press, 2007, p.84.[19] εἴληφεν: λαμβάνω(把握、抓住)-perf. act. ind. 3s.[20] ἐραστὰς: ἐραστής(爱慕者)-m. acc. pl.[21] πρώτους: πρῶτος/πρώτη/πρῶτον(第一的、最前面的、最先的)-m. acc. pl.[22] Ἀλευαδῶν:Ἀλευάδαι(英文名:Aleuadae,阿雷乌阿斯家族)-f. gen. pl.【注】Ἀλευάδαι(英文名:Aleuadae, 阿雷乌阿斯家族)是活跃于拉里萨(Larissa)的一个色萨利家族。[23] ἔθος:ἔθος(习惯、习气、习性)-n. acc. s.【注】ἔθος此处指智术师高尔吉亚带给雅典年轻人们的习气。[24] εἴθικεν:ἐθίζω(使...习惯于、使获得...习惯)-perf. act. ind. 3s.[25] τίς的锐音来自重读词后词τι。因此,此处的τίς本然写法是τις(某人、有人)。[26] ἔρηται: ἔρομαι(问)-dep. pres. act. subj. 3s.[27] ἀποκρίνεσθαι:ἀποκρίνω(中动态:答复)-pres. mid. inf.[28] ὥσπερ εἰκὸς τοὺς εἰδότας是一个省略了系动词的判断句。其结构如下:(1)起连接作用的副词:ὥσπερ(就好像...一样);(2)主词:τοὺς εἰδότας(人们之知道);(3)谓词:εἰκὸς(理所当然)。εἰκὸς: εἰκὸς(可能性、理所当然)-n. acc. s.εἰδότας: οἶδα(知道)-perf. act. part. m. acc. pl.【注】τοὺς εἰδότας是分词结构ὁ εἰδώς(=the knowing)的m. acc. pl.,此处,我们可以结合上文,用 “之” 字结构翻译:“人们之知道答案”。【注】εἰκὸς是中性单数宾格形式名词,本义是“可能性”,在这里可以译为“理所当然”。[29] ἅτε: 因为。[30] παρέχων:παρέχω(呈现、交出、展示)-pres. act. part. m. nom. s.【注】παρέχων αὑτὸν具有贬义,表达了苏格拉底对智术师高尔吉亚的不屑,可将其译为“主动推销自己”。[31] βουλομένῳ:βούλομαι(愿想、打算)-dep. pres. act. part. m. dat. s.[32] ἐρωτᾶν: ἐρωτάω(问)-pres. act. inf.[33] ὅτι=ὅ τι(任何东西)。[34] βούληται: βούλομαι(愿想)-dep. pres. mid. subj. 3s.[35] οὐδενὶ: οὐδείς(无人)-m. dat. s.【注】οὐδείς=οὐδέ(无)+εἷς(一)[36] οὐδένι ὅτῳ οὐκ: οὐδεὶς ὅστις οὐ(没有任何人不、所有人)-m. dat. s.οὐδενὶ: οὐδείς(无人)-m. dat. s.ὅτῳ: ὅστις(任何人)-m. dat. s.οὐδείς=οὐδέ(无)+εἷς(一)【注】οὐδένι ὅτῳ οὐκ在这里用作限定ἀποκρινόμενος的状语,义为“一个不拉下地”。[37] ἀποκρινόμενος:ἀποκρίνομαι(答复)-dep. pres. mid. part. m. nom. s.

(0)

相关推荐