明 董其昌 论书并书杜甫诗 故宫博物院藏


《论书并书杜甫诗》卷,明,董其昌书,纸本,行楷,纵10.3厘米,横119.5厘米,故宫博物院藏。

据款署,此卷书于明崇祯九年(1637年),为董其昌82岁时所作。书分两段,前半部分论晋、唐人笔法风格与宋人之不同,字体稍小,用笔古拙,取势奇险;后半部分录唐杜甫七绝诗一首于余纸处(原诗见《全唐诗》卷二二七),字体稍大,用笔苍劲,转折方硬。董其昌晚年书风回归颜鲁公、李北海,此卷为其随手所书,古朴天真,无刻意造作之态。
鉴藏印:“乾隆御览之宝”、“几暇鉴赏之玺”、“养心殿鉴藏宝”。

董其昌的书法作品大都是行中带草,而这件却是楷中带行。此卷作品用笔有颜书的率真之意,体势有米书的欹侧之态,布局得杨凝式书法的闲适舒朗,神采风韵则似赵孟頫书法,整体上轻捷自如而风华自足。董其昌对自己的楷书,特别是小楷相当自负。由此卷作品可见其功力之一斑。据款署,此卷书于明崇祯九年(1637),为董其昌82岁时所作。书分两段,前半部分论及晋、唐人笔法风格与宋人的不同,字体稍小,用笔古拙,取势奇险;后半部分录唐杜甫七绝诗一首于余纸处(原诗见《全唐诗》卷二二七),字体稍大,用笔苍劲,转折方硬。此卷作品为其随手所书,姿容清丽,风神蕴藉,一派潇洒、从容之气跃然纸上,是董其昌集古人及时人书法之大成的代表作。观之,令人心怡神逸。

董其昌(1555—1636),字玄宰,号思白、香光居士。汉族,松江华亭(今上海闵行区马桥)人,明代书画家。曾居松江。万历十七年进士,授翰林院编修,官至南京礼部尚书,卒后谥文敏。擅画山水,师法董源、巨然、黄公望、倪瓒,笔致清秀中和,恬静疏旷;用墨明洁隽朗,温敦淡荡;青绿设色古朴典雅。以佛家禅宗喻画,倡“南北宗”论,为“华亭画派”杰出代表。其画及画论对明末清初画坛影响甚大。书法出入晋唐,自成一格,能诗文。存世作品有《岩居图》《秋兴八景图》《昼锦堂图》等。著有《画禅室随笔》《容台文集》等,刻有《戏鸿堂帖》。他的书法兼有“颜骨赵姿”之美。











释文:
《宝章待访录》有王方庆进王氏祖宗尺一,皆羲、献以后书。而王子猷一帖,俊秀逈异。王僧虔遂踵其体,苏东坡亦习之。然偃笔为累,失晋时风流矣。曾见“苏过”、“六言”二帖近之。丙子首夏之望。玄宰。
不薄今人爱古人,清词丽句必为邻。窃攀屈宋疑方驾,恐与齐梁作后尘。
卷有余地,再补杜陵一绝。其昌。



