【文学】中塔双语对照版本高尔基《母亲》
2017年7月22日星期日，（夏冉，杜尚别）从今天开始不定期的更新中塔双语对照版本的高尔基的经典作品《母亲》。如有遗漏错位请留言指正！
1
每天，在郊外工人区的上空，在充满煤烟和油臭的空气里，当工厂的汽笛震颤着吼叫起来的时候，那些在睡梦中还没有得以使疲劳的筋骨完全恢复的人们，满脸阴郁的，就好像受惊的蟑螂似的，从那些简陋矮小的灰色房子里走到街上。在寒冷的微光里，他们沿着没有铺砌的道路，朝着工厂中那一座座高大的鸟笼般的石头房子走去。在那儿，工厂正睁开几十只油腻的四方眼睛，照亮泥泞的道路，摆出一副冷漠自信的样子等着他们。泥泞的路在脚下扑哧扑哧地响着，时不时发出嘶哑的说梦话似的喊叫声，粗野的叫骂恶狠狠地撕碎了凌晨的天空，然而，对于他们，扑面而来的却是另一种声响——机器笨重的轰隆声和蒸气的怒吼。高高的黑色烟囱，就像一根很粗大的手杖耸立在城郊的上空，那颤动的样子，阴沉而肃然。
Дар болои шаҳрчаи коргарӣ, дарҳавои дудолуди равғаномез гудоки завод ҳар рӯз ларзида ба наъра медаромад ваодамони тирарӯи ба ин даъват мутеъ, ки аз хоб сер нашуда ва ба осудану қувватинав пайдо кардан маҷол наёфта буданд, мисли нонхӯракҳои ҳаросон аз хоначаҳоихокиранг давида ба кӯча мебаромаданд. Онҳо дар нимторикии хунуки саҳарй бо кӯчаҳои бесангфарш ба тарафи қафасҳои баланди сангини фабрика мерафтанд вафабрика, ки роҳи пур- лойро бо даҳҳо чашмони чоркунҷаи равғанолудаш равшанмекард, бо як дилпурии бепарвоёнае дар интизори онҳо буд. Лой дар зери пой балч-балч мекард. Фарьёди хиррии садоҳои хоболуд шунида мешуд, дашноми дағал бохашму ғазаб дили ҳаворо мешикофт ва ба пешвози ин одамон садоҳои дигар — ғурроси вазнини машинаҳо ва фашшоси буғ шунида мешуд. Дудкашҳои баланди сиёҳмисли таёқҳои ғафс дар болои шаҳрча сар афрошта аз дур хираву дурушт намоёнбуданд.
傍晚时分，太阳落山了，它的血红的余光照在家家窗户玻璃上面，疲倦而忧伤地闪耀着。工厂从它石头般的胸膛里，将这些人抛掷出来，好像投扔无用的矿渣一样。
Бегоҳй, вақтеки офтоб фурӯ мерафт ва шуоъҳои сурхи он дар тирезаҳои хонаҳо хаставу афсурда метофт, фабрика аз қаърҳои сангини худ одамонро мисли дажғолҳои партовшудаберун меандохт ва онҳо бо тани дудзада ва чеҳраҳои сиёҳ бӯи часпаки равғани машинаро ба ҳар сӯ паҳн намуда, дандонҳои носерашонро сафед тобонда боз аз кӯчаҳо мегузаштанд. Вале ҳоло дар садои онҳо зиндадилй ва ҳатто хурсандие шунидамешуд. Азоби сахти меҳнат имрӯзтамом шуда,дар хона хӯроку осоиш дар интизори онҳо буд.
他们，面孔被煤烟熏得漆黑，嘴里露出饥饿的牙齿，沿着大街走着。这会儿，他们的说话声有点兴奋，甚至是喜悦——一天的苦役已经做完了，晚饭和休息正在家里等着他们。
Фабрика рӯзро ба коми худ фурӯ бурда, машинаҳо қувваиба худашон даркориро аз мушакҳои ода- мон макида гирифта буданд.
工厂吞食整整一天的时光，机器从人们的筋骨里榨取了它所需要的力量。一整天的时兴就这样毫无踪影地从生活中消失了，他们却向自己的坟墓又走近了一步。但是，他们看着眼前的享受——烟雾弥漫的小酒铺里的歇息和快乐——还是觉得满足。
Як рӯз аз дафтари зиндагонӣ бе ному нишон маҳв гардидава инсон ба тарафи гӯри худ боз як қадами нав партофта буд, вале ӯ нашъаиистироҳат ва кай- фу хурсандии майхонаи пурдудро наздик медид ва хушнуд буд.
每逢节假日，他们睡到上午十点左右，然后，那些老诚持重、有家小的人们，换上了比较整齐的衣服去做弥撒。一路上，他们骂着年轻人对宗教的漠不关心。从教堂回来后，吃过了馅饼，就又躺下睡觉——一直睡到傍晚。
Бегоҳи дар кӯчаҳо коҳилона давр мезаданд, ҳар кас, кикалӯш допгг, бо вуҷуди хушк будани замин, пӯшида, барои шунидани ваъз ба калисомерафтанд ва дар айни замон ҷавононро барои бепарвоиашон нисбат ба калисо коҳишкарда, дашном медоданд, аз калисо ба хона баргашта, самбӯса пазонда мехӯрдандва то бегоҳ боз мехобиданд.
成年的劳作，使他们丧失了正常的食欲，为了能吃下饭去，他们便拼命地喝酒，让伏特加强的灼热来刺激他们的胃口。
Мондагие, ки солҳо боз баданашонро фаро гирифта буд,иштиҳои одамонро мебаст ва барои он ки дилашон хӯрок талабад, бисьёрменӯшиданд ва иштиҳои худро бо сӯзиши тунди арақ бармеангехтанд.
入夜之后，他们懒散地街上逛荡。有穿套鞋的，即使天不下雨，也把套鞋穿上。有拿雨伞的，即使天上出着太阳，也把雨伞拿上。
Бегоҳӣ дар кӯчаҳо коҳилона давр мезаданд, ҳар кас, кикалӯш допгг бе вуҷуди хушк будани замин, онро мепӯшид ва ҳар кас, ки соябониборонй дошт, бо вуҷуди тобидани офтоб онро гирифта мебаромад.
他们相到碰面的时候，总是说工厂，谈机器，骂工头——他们的所思所想所有的谈论，都是和工作有关的事情。在这枯燥的千篇一律的日子里，拙笨而无力的想法有时也会发出孤独的闪光。回到家里就跟老婆吵闹，常常是拳打脚踢。
Ҳангоми во хӯрдан бо ҳамдигар аз фабрика, аз машинаҳогап мезаданд, устоҳоро дашном медоданд, фақат аз кор сухан ронда, дар бораи корфикр мекарданд.
年轻的则下酒馆，或者轮流在各家举行晚会，他们拉起手风琴，唱着淫荡放肆的小曲儿，说些下流过瘾的话，跳舞，喝酒。劳累的人往往容易喝醉，醉了之后，满肚子无名的火气，立刻就沸腾起来，寻找着暴发的机会。一旦有了这种可以发泄一气的机会，他们便抓住不放了，哪怕是为了一丁点儿小事，也就像恶兽一般凶狠地撕打起来。往往是头破血流，有时打成残废，甚至把人打死。
Шарораҳои ҷудогонаи фикрҳои беқувватва оҷиз дар якрангии дилгиркунандаи рӯзҳо базӯр тобида хомӯш шуда мерафт. Бахона баргашта, бо занҳояшон ҷанҷолу хархаша мекарданд ва бисьёр вақтҳо муштихудро дареғ надошта, онҳоро мекӯфтанд. Ҷавонон дар майхонаҳо менишастанд ва ёдар хонаи якдигар гаш- такҳо барпо мекарданд, гармонь навохта, сурудҳоибеадабонаву нораво мехонданд, мерақсиданд, гапҳои носазо мегуфтанд ва зиёдшароб менӯшиданд. Одамони меҳнатзада зуд маст мешуданд ва дар дили ҳама як қаҳруғаши номафҳум ва дардноке пайдо мешуд; вай барои худ роҳи баромад талабмекард. Барои халос шудан аз ин ҳисси изтиробангез ба ҳар як баҳона сахтчаспида, барои чизҳои беҳуда, бо хашми даррандаворе бо қамдигардармеафтиданд. Задухӯрдҳои хунин ба амал меомад ва басо мешуд, ки ин задухӯрдҳобо маибиҳои сахт ва баъзан бо куштор меанҷомид.
在他们日常的交往中，最多的则是一触即发的怨恨，这种感情，和那不能得以恢复的筋骨上的疲劳同样地年深月久根深蒂固。这些人一生下来就从父亲那儿承袭了这种灵魂的疾病，它你黑影似的一直伴随他们从小到大走进坟墓。在一生之中，是它叫他们做出许多令人生厌而又毫无意义的残酷勾当。
Дар муносибати одамон аз ҳама зиёдтар кинаифурсатҷӯяндае мавҷуд буд, ки он ҳам мисли монда- гии илоҷнопазири мушакҳо кӯҳнабуд. Одамон иы дарди рӯҳиро аз падарони худ мерос гирифта таваллуд меёфтандва ин ҳис мисли сояи сиёҳе то лаби гӯр бо онҳо ҳамроҳ буд ва онҳоро дар муддатизин- дагониашон ба як қатор рафтору кирдорҳои сангдилонае водор мекард, ки азҷиҳати шиддати бемаънои худ нафратангез буданд.
每当到了休息的日了，年轻人总是直至深夜才肯回家，他们之中，有的撕破了衣服，浑身上下沾满泥巴和灰土，脸上带着伤痕，幸灾乐祸地炫耀自己对伙伴的殴打；有的则满心屈辱充满愤恨；有的委屈地挂着眼泪；有的灌得酩酊大醉不省人事一副可怜相；有的垂头丧气，看上去叫人讨厌。
Ҷавонон дар рӯзҳои ид, бевақтии шаб бо либосҳоидарида, ба хоку лой ҷӯлида, бо чеҳраҳои хунолуд дар ҳолати маст, ҳақир, бадбахтва манфуре ба хона бармегапгганд. Онҳо зарбаҳои ба рафиқонашон задаи худ- робо заҳрханда таъриф карда, ё аз таҳқирҳои шуни- даашон дарғазаб шуда ва ё азшиддати алам ашки тар мерехтанд.
有时，也有些小伙子被他们的父母生拉硬拽地拖回家去。他们在路旁围墙跟下，或者什么酒馆里找到醉成烂泥的儿子。立刻破口大骂，抡起拳头照着那被伏特加灌软了的有气无力的儿子就狠命地揍，之后，把儿子带回去，好歹马上将就到床上睡觉算是了事，因为第二天早晨，当汽笛像黑暗的洪水在空中流过来怒号不止的时刻，还得叫醒他们去上工。
Ҷавононро баъзан падар ё модаронашон ба хонамеоварданд. Онҳоро кофта, дар кӯча аз зери ягон девор ё дар майхона мастибеҳуш меёфтанд, дашном- ҳои носазо дода, бадани аз арақ ланҷшудаи онҳоро бомушту лагад мекӯфтанд. Баъд, каму беш ғамхорӣ карда, онҳоро ба ҷои хобашонмехобонданд, то ки пагоҳии барвақт, вақте ки наъраи пурхашми гудок мисли ҷӯи тираву торе дар ҳаво равон мешавад, аз хоб бедор карда ба кор фиристонанд.
尽管他们很凶狠地打骂自己的儿子，但是在老年人看来，小伙子们的酗酒和打骂是完全合理的现象——因为这班父辈们年轻的时候，也是同样地酗酒和打架，也是同样地受他的父母的殴打。生活从来都是一样的——它平缓地像一条混浊的河流似的，年复一年日复一日地不知流向何方。他们的全部生活被那年深日久牢不可破的习惯所束缚，每天所做所想的大都是重复老一套。所以说，他们之中没有人想改变眼前这种生活。
Бачаҳоро сахт дашном медоданд ва мезаданд, амромастӣ ва занозаниҳои ҷавонон ба назари пиронсолон як ҳодисаи тамоман қонунӣменамуд,—падарон ҳам дар айёми ҷавонии худ менупгаданд ва занозани мекарданд,онҳоро ҳам падару модаронашон мезаданд. Зиндаги ҳамеша ҳамин тавр буд, ваймисли оби лойолуде солҳои сол ба як тарафи номаълум якзайл ва оҳиста-оҳиста равон шуда мерафт ва инсонҳо ҳар рӯз ба фикр кардан ва иҷронамудани як кори муайян дер боз ва сахт одат карда буданд ва ҳеҷ кас хоҳишнцдошт, ки ба тағьир додани он кӯшиш намояд.
有时候，也有些外地人来到这城郊的工人区。起初，他们只是因为他们是陌生人而受大家注意，后来，听他们讲起他们从前工作的地方，稍微引起了人们一点表面上的兴趣。过了一些时候，那些新奇的东西便从他们身上消失了，于是大家就对他们习以为常了，他们就再也不引人注意了。听了这些人的话之后，他们知道了工人的生活在哪儿都是一样的。既然都是这样——那还有什么好说的呢？
Гоҳо ба шаҳрча аз ким-куҷо одамони бегонае меомаданд.Онҳо дар аввал фақат бо сабаби бегона буданашон диққати ҳамаро ҷалбмекарданд, баъд ба воситаи нақлҳои худ дар бораи ҷойҳои коркардаашон нисбат бахуд як таваҷҷӯҳи ҷузъй ва воҳирй бедормекунонданд. Бо мурури замон ин навигарӣ аз байн мерафт, одамон ба онҳоодат мекарданд ва дигар ҳеҷ кас ба онҳо аҳамият намедод. Аз гапи онҳо маълуммешуд, ки зиндагонии коргарон дар ҳама ҷо як хел будааст. Ҳамин тавр ки бошад,пас кас дар бораи чй гап занад?
然而有时候，陌生人说一些人们从未听过的工人区的新闻，大家也不和他辩论，只是半信半疑地听着。他们所说的那些话，在一些人心里惹起盲目的愤怒，在另一些人心里引起了模糊不清的焦躁，在第三种人心里，有一种对于朦胧事情的淡淡的期望，使他们感到不安。他们为着要驱散那种不必要的却足以妨碍他们的焦躁和不安，便索性喝下比平常更多的伏特加。
Вале гоҳо баъзе аз онҳо гапҳоемегуфтанд, ки дар шаҳрча ҳанӯз касе нашунида буд. Бо онҳо касе баҳсу мунозиранакарда ба суханони аҷиби онҳо нобоварона гӯш медоданд. Ин суханҳо дар баъзекасон як хашми бемаврид ва норавшан, дар баъзе як изтироби мағшуш ба вуҷудмеоварданд ва сеюмиҳоро сояи сабуки умеди як чизи мубҳаме ба ташвиш меандохт вабарои аз худ дур намудани ин ҳаяҷони нодаркор ва парешониовар боз зиёдтар банӯшидан сар мекар- данд.
当看出那些陌生人身上的奇特的东西的时候，工人区的人们就牢记不忘了。他们对于这些与自己不同的人，怀着一种本能的警戒。他们生怕这种人在他们生活中投掷某种东西，这种东西足以破坏他们虽然苦重却还平安的生活常规。虽说无聊，但人们已经习惯忍受生活所给予他们的始终如一的力量的压迫，他们并不期望什么较好的变化，他们认为一切的变化只能是更加重压迫。
Сокинони шаҳрча дар одами бегонаягон чизи гайриоддие ки диданд, ғаши он муддати дарозе аз дилашон намерафтва бо одаме, ки ба худашон монанд набуд, бо як эҳтиёти беихтиёронае рафторменаму- данд. Гӯё метарсиданд, ин одам ба зиндагониашон ма- бодо чизе дарорад,ки он рафти ором, дилгиркунанда бошад ҳам, ором, вазнин бошад ҳам, вале осудаашонро вайрон ва халалдор намояд. Одамон одат карда буданд, ки зиндагонӣҳамеша онҳоро бо як қувваи баробаре фишор диҳад ва барои беҳтар шудани он баҳеҷ як дигаргунӣ умедворй надошта, чунон мепиндоштанд, ки ҳар гуна тағьиротфақат тазьиқ ва фи- шорро зиёдтар хоҳад карду бас.
工人区的人们默默无语地离开那些讲新奇事情的人。假若这些人不能和工人区单调的人群融合的话，那么，他们只好再流浪到别的地方去了，或者孤单地留在工厂。
Сокинони шаҳрча аз касоне, ки гапҳоинав мегуфтанд, хомӯшона дур мешуданд. Он вақт ин одамҳо боз нест шуда баким-куҷоҳо мерафтанд ва агар дар фабрика монда, бо оммаи якранги сокинони ономезиш карда натавонанд, дар як канор, танҳо умр .ба сар мебурданд.
如此生活上五十年——人们就自然地死去了。
Фарзанди одам бо ҳамин ҳол ягон панҷоҳ сол зиндагй карда, мурда мерафт.
======================================
转载请注明出处！
本人微信号：CCCPTJ
喜欢了解塔吉克斯坦的文化的伙伴们，
在塔吉克斯坦的伙伴，欢迎收听啦！