【达叔微藏史】｜“象雄十八王”｜ཞང་ཞུང་ཁྲི་སྡེ་བཅོ་བརྒྱད།
「纳拉姆辛胜利石碑」（局部）
这座碑纪念的是阿卡德帝国的国王纳拉姆辛带领他的军队大胜路比人的场景。（阿卡德帝国时期的制品 收藏于法国卢浮宫）
在美索不达米亚平原，从文字到宗教几乎沿袭了苏美尔人文化的阿卡德帝国（约公元前2334—前2154），有一位统治者叫纳拉姆辛。
著名的“纳拉姆辛胜利石碑”记录的正是这位统治者开疆拓土的丰功伟绩。
纳拉姆辛的形象在石碑上十分突出，尤其是有角头冠。
历史学家们研究：他名字中的“辛”的意思即神圣，而有角头冠，是神的象征。
古老西藏的西部曾经有些小邦国的国王（最早可追溯到约公元前2000年左右），也戴这样的头冠，也代表着高贵和神圣！
“象雄十八王”
我们之前介绍过【往期：古老象雄的年代和疆域】，在这个辽阔的地域里，曾经活跃着许多的小邦国。
其中以“象雄十八王”最为著名。
“象雄十八王”在藏（语）文里，也被称为“象雄十八万户”｜ཞང་ཞུང་ཁྲི་སྡེ་བཅོ་བརྒྱད།。
他们分别是：
1、具金甲茹之赤威尔拉杰古郎王｜ཁྲི་ལྤེར་ལ་རྗེ་གུ་ལང་གསེར་གྱི་བྱ་རུ་ཅན།
2、具高贵琼甲茹之威震王｜ཟིལ་གནོན་རྒྱལ་པོ་རླབས་ཆེན་ཁྱུང་གི་བྱ་རུ་ཅན།
3、具冈嘎水晶甲茹之释多苯师王｜ཧྲི་དོ་གྱེར་སྤུངས་རྒྱལ་པོ་ཀང་ཀ་ཤེལ་གྱི་བྱ་རུ་ཅན།
4、具宝光甲茹之雷扎古格王｜སླས་ཀྲ་གུ་གེའི་རྒྱལ་པོ་རིན་ཆེན་འོད་ཀྱི་བྱ་རུ་ཅན།
5、具虹光甲茹之雍雅尔穆廓王｜གཡུང་ཡར་མུ་ཁོད་རྒྱལ་པོ་གཞའ་ཚོན་འོད་ཀྱི་བྱ་རུ་ཅན།
6、具海螺甲茹之季勒古格王｜ཀྱི་ལེ་གུ་གེ་རྒྱལ་པོ་ཨུན་ཆེན་དུང་གི་བྱ་རུ་ཅན།
7、具珊瑚光甲茹之邦炯杰尔王｜སྤུངས་གྱུང་གྱེར་གྱི་རྒྱལ་པོ་བྱི་རུ་འོད་ཀྱི་བྱ་རུ་ཅན།
8、具岔蔓光甲茹之尼洛威尔雅王｜ཉེ་ལོ་ལྤེར་ཡ་རྒྱལ་པོ་ཕྲ་མེན་འོད་ཀྱི་བྱ་རུ་ཅན།
9、具铁甲茹之达纳斯基王｜སྟག་རྣ་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་ཟོམ་ཤང་ལྕགས་ཀྱི་བྱ་རུ་ཅན།
10、具火光甲茹之佐玛尔帖邦王｜ཇཱ་དམར་ཐིས་པུངས་རྒྱལ་པོ་མེ་དཔུང་འོད་ཀྱི་བྱ་རུ་ཅན།
11、具大日光甲茹之顿杜威尔王｜བདུད་འདུལ་དབལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཉི་ཤེལ་འོད་ཀྱི་བྱ་རུ་ཅན།
12、具大月光甲茹之黎威杰尔王｜ལི་ཝེར་གྱེར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཟླ་ཤེལ་འོད་ཀྱི་བྱ་རུ་ཅན།
13、具佐玛尔光甲茹之大师石多王｜ཤེལ་རྒྱུང་ཧྲི་དོ་རྒྱལ་པོ་རྫྭོ་དམར་འོད་ཀྱི་བྱ་རུ་ཅན།
14、具琉璃光甲茹之利木尔南喀王｜ལིག་མུར་ནམ་མཁའི་རྒྱལ་པོ་བྷེ་བྷུས་འོད་ཀྱི་བྱ་རུ་ཅན།
15、具绿松石光甲茹之穆威尔财富王｜མུ་ཝེར་ནོར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ག་ལྗང་འོད་ཀྱི་བྱ་རུ་ཅན།
16、具莲花光甲茹之萨世苯王｜སད་ཧྲི་གྱེར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཨུད་པལ་འོད་ཀྱི་བྱ་རུ་ཅན།
17、具天杵锋甲茹之尼洛威尔雅王｜ཉེ་ལོ་ཝེར་ཡ་རྒྱལ་པོ་གནམ་ལྕགས་དབལ་གྱི་བྱ་རུ་ཅན།
18、具宝石光甲茹之穆木尔霹雳王｜མུ་མུར་ཐོག་རྒོད་རྒྱལ་པོ་ཨེ་ཎ་འོད་ཀྱི་བྱ་རུ་ཅན།
“琼鸟角”
从这些王的名称来看，都是有共同点的，那就是“具xxx甲茹之xxx王”。
“甲茹”：”甲｜བྱ་“专指象雄和苯教的神鸟”琼｜ཁྱུང་།“【往期：携象雄和苯教一起腾飞的“琼鸟”】；”茹｜རུ་“指角，”甲茹“其实就是琼鸟的角。
甲茹，在藏（语）文中，也称”琼ra（音）｜ཁྱུང་རྭ།“。
当然，并不是指这些王们头上长了角，而是这些尊贵的王都戴着有角的头冠。
除了国王之外，在当时苯教大成就者也以有琼鸟角的头冠标示他们的地位。
苯教历史文献里也出现过“具甲茹之八辛｜བྱ་རུ་ཐོབ་པའི་གཤེན་བརྒྱད།“的记载，指苯教师中拥有“甲茹”的八位大师。
显然，具（拥）有这种带琼鸟角的头冠，即拥有了一种政治上的尊贵和宗教上的神圣，彰显霸气和地位。
所以，“具xxx甲茹之xxx王”既是一种对邦国首领的赞美，也是用不同材质的头冠和王的名称对地位加以标示和区分。
“琼鸟角”的神圣，也体现在很多象雄和苯教相关的遗迹中，其中最明显的就是：是否带有“琼鸟角”，是区分藏传佛教和苯教的塔｜མཆོད་རྟེན།和矛柱｜རྟེན་མདུང་།的重要标志，尤其是矛柱｜རྟེན་མདུང་།，至今在苯教寺院周边和苯教徒庭院附近可见。
这是象雄和苯教历史文化的独特内容之一。
不同时空的存在
对于“象雄十八王”的记载，最早的是名叫《扎巴林扎》的伏藏文献。（约公元11世纪末、12世纪初）
当今学者们对“象雄十八王”的历史进行了研究和考察，但是到目前为止，由于没有可靠的记载，其所处年代和地域还无法断定，更没有一致的说法。
学者们对每一个王国的中心，在地理上进行了大致推测，其中有不少在同一个地方，可明显不是同一个时间段。
比如：第一个具金甲茹之赤威尔拉杰古郎王｜ཁྲི་ལྤེར་ལ་རྗེ་གུ་ལང་གསེར་གྱི་བྱ་རུ་ཅན།，王国位于冈底斯山脚下，该王国的一位国王曾经是苯教鼻祖辛饶米沃的施主。
我们知道辛饶米沃按照南喀诺布教授的测算，约生活在公元前1900年前后。
（有趣的是：这个年代与阿卡德帝国很接近。）
冈底斯山脚下的王国仅“象雄十八王”中就有三个，其他的都同时或不同时地分布在扎达、普兰、当惹雍错、拉达克、日土等地。
除了“象雄十八王”，根据苯教源流的记载，古老象雄还存在过其他苯教王统。
很明显：这些王国和国王在不同的时（间）空（间）存在，部分存在联系，但并不相互统属。
也在一定程度上可知：在雅隆部落邦国崛起之前，古老象雄是青藏高原最著名和历史悠久的邦国，在这个国度里，曾经活跃着包括“象雄十八王”在内的、晓勇一方的许多王国和国王，更有许多的苯教王统和云游四方的苯教大师。
无论伏藏文献还是苯教源流，关于“甲茹”的记载，承载了他们千年前的辉煌历史业绩。（完）
——小话·𝘛𝘪𝘣𝘦𝘵 ｜达叔微藏史
参考资料：
《苯教史纲要》｜才让太 顿珠拉杰
《古代象雄与吐蕃史》｜南喀诺布
《西藏通史》早期卷｜张云 石硕主编
文字 ｜达叔
合作微信号：
lanyue-dawa
小话｜不失敬畏和尊重
欢迎您关注【小话 TIBET】
尊重原创和知识产权
转载以及相关商业请谨慎
联系方式：17708919564。
点击文顶“小话TIBET”，订阅吧！