一个农村老汉，对扶贫工作有话说！
09 于 2021-05-26 08:41 编辑
少小离家老大回。我老家在武宣县东乡镇三多村，是一个壮族山村。因从小随父母到桂北大苗山生活，后来又到南宁求学和工作，四十多年来我极少回老家。最近几年，我才时常回去，因为有一个亲叔已年届九旬，作为晚辈回去探望老人是必须的。
回老家看望老人，见到乡亲，体味乡情，不亦乐乎。然而，给我印象最深的，却是一个堂哥说话口吻的改变：前两次回去，听到他说的全是牢骚怪话，足足的负能量。第三次回去，他说话变成了由衷赞美，满满的正能量。
说起这个堂哥，还有故事慢慢道来。他小时候有一次发高烧，留下了后遗症，村里人说是“烧坏了脑子”。听说，他上小学时，计数只会数到百，若数到千就糊涂了。又听说，改革开放重新分田到户后，看到村里人挑猪粪和牛粪去肥田，由于家里没养有猪牛，他每天早上就端自己刚拉的屎尿去肥田。村里老人见了直摇头，都说这人有点笨，屎尿没有经过沤肥，不但起不到肥效，而且还臭气熏天。
这么一个人，是不是真有点笨？可是说他笨，他又常做出精明的举动。谁家杀鸡宰鸭，刚坐好筷子还没抓稳，他一家伙冲进门来，搬起凳子就上桌。也难怪，早年父母因病去世，自家的老房子又坍塌，还好村里有空置的老房子，他才有栖身之地。自己种粮食不够吃，经常饱一顿饥一顿，他常跑到别人家蹭饭。这样一个连自己都养不起的人，注定一辈子讨不上老婆。
近几年来，我三次回老家，村里的兄弟纷纷前来聚会，这个堂哥也不请自来。多一个人多一双筷子，何况他是堂兄，大伙也没说什么。可是，他喝酒后满口牢骚怪话，大家听了非常不爽。
第一次回老家，堂哥刚喝两杯酒就面红耳赤，开始胡言乱语，“你们这些不做工的人，全靠我们种田人养活。没有种田人养，你们连屎都吃不上！”
这堂哥说胡话了，就算我们在外工作的人是种田人养活，也不关他的事儿，因为他种的稻谷自己都不够吃，别说有剩余稻谷养我们，就是用米糠来养人他都没有。再说啦，我和他面对面坐着，他这话不是直接扫我脸吗？大伙听了很不高兴，纷纷呵斥他别乱放臭屁。
第二次回老家，这个堂哥说话更过分。他喝了两杯酒后，趁着酒兴又骂起来：“如今当官的都贪，从村委主任开始，全部拉去坐牢，我敢赌没有一个冤枉的！”其实，他是一派胡言，因为除了知道村委主任、镇长、县长是官儿，其他还有很多官儿叫啥他都不清楚。这时，一位堂弟忍无可忍，骂他嘴巴臭得像母鸡拉烂屎，臭不可闻。这位堂弟恰巧是我们村的村委主任，这堂哥如此说话，叫堂弟脸往哪儿搁？
再说啦，我在单位里也是个小领导，但是我们单位每月发完工资后，用我们村人的话来说，就是“多一条猪尾巴都没有”……
自个儿为啥贫困，应该先从自身找原因，而不是怨天尤人。我发现，村里就有不少人家勤劳致富。我们村有100余户500多人。由于村庄与镇上相连，步行到街上不足一里路，村人有的在街上做生意，有的在公路旁开饭店，还有的到外地务工和当老板，这些勤劳的人日子过得红火，村里几乎家家建起新楼，据说最豪华的一栋楼花费了近百万元，还有很多人家购买了小轿车。
堂哥不会经商，连种田都种不好，难怪他是村里最贫困的人。然而，跟他这样的人说理儿，他完全听不进去。惹不起他就躲远远的吧，偏偏他就像村旁水田里的蚂蟥一样，粘上身来甩都甩不掉。这不，前一阵子，我第三次回老家，
他又一家伙推门进来。来白吃白喝也就罢了，还要大伙听他乱骂一通。大伙见到他都面面相觑，个个脸色很难看。
堂哥似乎看不见大家的脸色，他照样兴致勃勃地吃肉喝酒，待两杯土酒下肚，他又要开始骂人。然而，十分意外的是，这一次他不仅不骂人，反而尽是说好话。
堂哥说：“上级派干部到我们村扶贫，帮我这个单身老汉评上了五保户。我现在每天早上睁开眼睛，就有20多块钱进口袋，买米买菜还买得猪肉。而且，政府还出钱帮我建了新房。”
那个担任村委主任的堂弟接着说：“堂哥作为五保户每月领到400多元，还有100多元的养老金，加起来有600多元。同时，政府出资1.8万元，帮他建起了18平米的新居。”过了一会儿，堂弟又开玩笑对堂哥说：“阿哥，上面还没分配一个老婆给你呢，你还有牢骚要发吧？”
“老弟，你这样讲就不对了！讨老婆不关上面的事，这个原则性问题你当村委主任都不懂得？”堂哥十分严肃，脸上没有一丝笑容，大伙却全笑了起来。
担任村委主任的堂弟告诉我：“我们村原先有40多户贫困户，如今已经整村脱贫。村里有4个孤寡老人，全部被评为五保户，享受跟堂哥一样的待遇。2020年，村居民人均可支配收入超过万元。”
“我真心感谢党的好领导！感谢国家的好政策！”堂哥说这两句话时很大声，生怕我们听不到似的。
我们村的人都说堂哥有点笨，但是我觉得他有时说话是有点笨，有时说话却一点不笨。
“党和国家帮扶每一个贫困户脱贫过上好日子，所以堂哥从爱说牢骚话变成说好话。这是一个贫困户发自内心的心声，这是幸福的话儿！”担任村委主任的堂弟深沉地说。
Simvuen Gangj Vahndei
Gou miz boux daeggo doengzdangz ndeu, cohnoix de heuhguh Lwgsiuh, de beij gou hung geij bi, gou heuh de guh Gosiuh. Gosiuh seizneix gaenq ndaej loeg cib lai bi, de daj iq daengz laux cungj youq ranmbanj dou dinghyouq.
Gou geij bi neix gingciengz baema ranzmbanj, baezbaez baema cungj miz beixnuengx ndawmbanj daeuj guhdoih gwnlaeuj, miz sam baez Gosiuh caemh gag daeuj caeuq dou gwnlaeuj, song baez gonq Gosiuh gwnlaeuj miz di fiz le, de cungj gangj vah’ienq vahhaeu, cungj ndaq naeuz lajmbwn baenzlawz mbouj goengbingz, caemhcaiq ndaq seizneix gij lingjdauj cungj nduknaeuh liux, cienzbouh dawz bae gyaeng mbouj miz boux ndeu ienvuengj. Mboengq gonq, gou caeuq Gosiuh baez daihsam gwnlaeuj, baezneix de mbouj gangj vah’ienq vahhaeu, dauq gangj vahndei lo. De cungj haenh ndei mbouj dingz, naeuz gungcanjdangj hawj vunz lajmbanj bouxboux miz gwn miz ranz youq, de seizneix ngoenzngoenz gyanghaet ninz ndiu, byaengq da couh miz cienz lingx, ngoenz ndaej lingx ngeihcib lai maenz, doh cawx haeux cawx byaek lij cawx ndaej noh dem, saedceij de ndeigvaq raixcaix.
Gosiuh vihmaz gaxgonq cungj ndaq mbouj dingz, vihmaz seizneix dauq bienqbaenz haenh mbouj dingz? Youh vihmaz ngoenzngoenz miz cienz lingx? Ndawde miz gojgaeq aeu mienhmienh gangj.
Gosiuh seizneix dwg bouxlaux lo, hoeng de ciuhvunz cungj mbouj aeu ndaej yah gvaq, aenvih de miz di huk. De mbouj dwg seng okdaeuj couhdwg vunzhuk, dwg aenvih seiziq baenzbingh fatndat youqgaenj lai, vunz ndawmbanj naeuz de “aen’uk deng ndat vaih lo”, yienghneix de couh miz di huk lo. Seiziq, de bae doegsaw cungj mbouj rox suenq soq geijlai, daj it suenq daengz bak de lij rubrab suenq ndaej, daj bak suenq daengz cien daengz fanh, de couh mbouj rox suenq lo. Seizcoz, bohmeh de cungj baenzbingh gvaqseiq, ranz gaeuq de caemh lak lo, de raen vunz ndaw mbanj miz ranz gaeuq cuengqhoengq, couh bae ranz gaeuq bouxwnq youq. Seiz lijdwg swnghcanjdui haenx, bouxboux cungj gwn mbouj imq, de ca di ndeu deng iek dai bae. Daengz seiz gaijgwz gaihfang baen naz baen reih le, de aeu gag bae ndaemnaz cij miz gwn. Seizhaenx vunz ndawmbanj cungj rap bwnh mou bwnh vaiz bae dwk naz, de mbouj ciengx mou caemh mbouj ciengx vaiz, mbouj miz bwnh mou bwnh vaiz, de ngoenzngoenz gyanghaet youq ranz oknyouh okhaex le, couh dawz gij nouh haex bae dwk naz. Bouxlaux raen le cungj ngauzgyaeuj mbouj dingz, gij nyouh haex ngamq ok haenx caengz oemq gvaq, dawz bae dwk naz mboujdan mboouj biz naz, lij haeu dai haeu lix, boux neix dwg bouxhuk dahraix ha.
Gangj de dwg vunzhuk, miz saek seiz de lumjnaeuz youh mbouj huk geijlai, lumjnaeuz ranz lawz gaj bit gaj gaeq, ngamq hwnjdaiz yaek gaem dawh, de couh dumdeng haeuj ranz, gag gwed daengq naengh roengzdaeuj caeuq mwngz gwn nohbit nohgaeq. Vunz mbanj dou cungj riu de, guh saeh guh hong huk dai, gwnnoh gwnlaeuj mbouj raen de huk gvaq.
Gou caeuq Gosiuh mbouj sug geijlai, aenvih gou daj seiziq couh nem bohmeh bae diegrog dinghyouq, doeklaeng gou youh daengz Nanzningz doeg saw、 guh hong、 dinghyouq. Seizgonq gou cungj mbouj baema mbanjranz geijlai, geij bi neix dauq baema gaenx di, aenvih mbanjranz lij miz boux au ndeu, boux au neix caeuq boh gou dwg doengz bouxmeh seng, seizneix boux au yaek ndaej gouj cib bi lo, gou guh ban’oiq aeu baema yawj bouxlaux cij deng. Siengj mbouj daengz, geij bi neix gou baema sam baez, baezbaez hwnjdaiz yaek gaem dawh gwnhaeux, Gosiuh couh dumdeng haeuj ranz daeuj, gag gwed daengq naengh roengzdaeuj caemh gwn.
Baezlawz gou baema mbanjranz, gyoengq beixnuengx rox le cungj daeuj doxraen, lij caemh daiz gwn laeuj dem. Yienznaeuz mbouj miz bouxlawz heuh, Gosiuh cungj gag daeuj lo, daihgya hix mbouj gangj gijmaz, de caemh dwg beixnuengx ha. Hoeng de miz di mboujndei couhdwg mbouj rox gangjvah, song baez gonq cungj gangj vah’ienq vahhaeu.
Baez daih’it, de ngamq ndoet song cenj laeuj, couh naj hoengz lwgda nding, de hainduj luenh gangj luenh ndaq lo. De ndaq gij vah ceiq nanzdingq haenx dwg yienghneix: “Sou dwg gyoengqvunz mbouj guh hong, baengh dou vunzguhnaz daeuj ciengx sou. Danghnaeuz mbouj miz dou vunzguhnaz ciengx, sou haex cungj mbouj miz gwn!”
Vunzhuk neix luenh gangjvah lai lo, couhsuenq gyoengqdou youq baihrog guh gunghcoz haenx dwg vunzguhnaz ciengx, hix mbouj dwg de ciengx ha, de ndaem naz ciengx swhgeij cungj gwn mbouj imq, gaej naeuz aeu haeux daeuj ciengx gyoengqvunz youq baihrog gunghcoz haenx, couhcinj aeu raemz daeuj ciengx de cungj mbouj miz. Caiqgangj la, gou caeuq de naengh doiqnaj, de yienghneix gangjvah cungj mbouj hawjnaj hawj gou, gyoengq beixnuengx dingq le miz di hozndat lo, cungj hat de gaej luenh okroet haeu. Deng boux vunzhuk neix luenh gangj luenh gauz le, caezgya gwnlaeuj cungj mbouj mizyinx geijlai lo.
Baez daihngeih, de luenh gangjvah engq gvaqbouh lo. De ndoet song cenj laeuj le youh yienghneix ndaq naeuz:”Ced meh de, seizneix sojmiz lingjdauj cungj dwg hakdam, daj cunhveij cujyin daengz cincangj caiq daengz yencangj, bouxboux cungj dwg hakdam, sou bouxlawz guh di lingjdauj, cienzbouh dawz bae gyaeng, gou gamj doj mbouj miz boux ndeu deng ienqvuengj!” Vunzhuk neix rox boux lingjdauj ceiq hung ngamq rox daengz yencangj, lijmiz haujlai lingjdauj hung heuhguh gijmaz de cungj mbouj rox, de ciuqyiengh luenh ndaq gvaqbae. De deng boux daegnuengx caemhdaiz gwnlaeuj ndeu ndaq lo, daegnuengx haenx ndaq de bak haeu lumj haeu haexgaeqguet nei. Daegnuengx ndaq de doeg lai, aenvih daegnuengx neix cingqngamj dwg guh cunhveij cujyin mbanj dou, vunzhuk naeuz cunhveij cujyin caemh nduknaeuh liux, caemh dawz bae gyaeng cungj mbouj ienvuengj, yienghneix gangjvah mbouj dwg fak naj beixuengx ha.
Caiqgangj ha, gou caemh dwg boux lingdauj iq ndeu, de naeuz dawz sojmiz lingjdauj bae gyaeng cungj mbouj miz boux ndeu deng ienqvuengj, yienghneix gangj lienz gou caemh suenq haeujbae? Gou dingq le gig mbouj fug, yienznaeuz gou dwg boux lingjdauj iq, hoeng gangj mbouj ndeidingq danhvei dou miz cienzgoeng lingx couh suenq ndei lo, beixnuengx ndawmbanj cungj riu gou guh boux lingjdauj “mbouj miz gienz caemh mbouj miz cienz, lai diuz rieng mou cungj mbouj miz”.
Vunzhuk neix luenh gangj luenh ndaq, de gungzhoj mbouj ienq swhgeij huk, dauq ienq mbwn ienq vunz. Seizneix, vunz mbanj dou dingzlai cungj baenzfouq lo. Mbanj dou miz gouj cib lai ranz haj bak lai vunz, aenvih caeuq ndaw cin gapgyaiq, byaij mbouj doh leix roen ndeu couh daengz gwnz haw, vunz mbanj dou miz mbangj youq gwnz haw guh gaicawx, miz mbangj youq henz goengloh hai bouqlaeuj, lijmiz mbangj ok rog bae guh seng’eiq, gyoengq vunz gaenx guh rox guh haenx cungj ra ndaej gwn, ranranz hwnq ranzlaeuz moq, gou dingqnaeuz miz ranz ceiq ak ndeu, hwnq aen ranz moq sai bae baenz bak fanh maenz, lijmiz haujlai ranz cungj cawx ndaej ci’gyauceh……
Gosiuh mbouj rox guh seng’eiq, ndaem naz cungj ndaem mbouj baenz, de dwg mbanj dou boux ceiq gungzhoj, de baenz yienghneix ienq mbouj ndaej bouxwnq ha. Hoeng caeuq de gangj dauhleix youh gangj mbouj doeng, cungj vunzhuk neix raeuz ndoj de di suenq lo. Danhseih, miz saek seiz yied siengj ndoj de, de dauq lumj duzbing nem din nei faet mbouj bae. Mboengq gonq, gou baez daihsam dauqma mbanjranz, Gosiuh youh dumdeng haeuj ranz daeuj. Dai lo, vunzhuk daeuj beg gwn noh beg ndoet laeuj couh suenq lo, lijaeu dingq de luenh gangj luenh ndaq dem, gou caeuq gyoengq beixnuengx cungj najsaep najmwt mbouj guhsing.
Gosiuh lumjnaeuz yawj mbouj raen najsaep najmwt dou, de dauq angqvauvau gwn gagaeq, caemhcaiq ndoet song cenj laeuj le, cij sing sang gangjvah. Ced vaiz lo, baezneix youh deng dingq de gangj vah’ienq vahhaeu lo. Siengj mbouj daengz, baezneix de coenz vah’ienq vahhaeu cungj mbouj gangj, dauq gangj vahndei.
Gosiuh naeuz:“Baihgwnz miz vunz daeuj bang mbanj raeuz duetgungz, gou dwg bouxdog, ndaej bingz guh vujbaujhu. Seizneix gou ngoenzngoenz gyanghaet ninz ndiu, byaengq da couh miz 20 lai maenz ngaenz lingx, doh cawx haeux cawx byaek lij cawx ndaej noh. Baihgwnz lij bang gou hwnq ranz moq dem.”
Boux daegnuengx guh cunhveij cujyin haenx gaendwk naeuz:“Gosiuh ndaej bingz guh vujbaujhu le, ndwen ndaej guekgya bangbouj 400 lai maenz, ndwen youh ndaej lingx 100 lai maenz ngaenzciengxlaux, yienghneix ndwen gungh ndaej lingx 600 lai maenz. Baihgwnz lij ok 1.8 fanh maenz bang de hwnq aen ranz moq 18 bingzfangmij dem.”Gvaq yaep he, daegnuengx neix youh gangjriu naeuz:“Gosiuh ha, guekgya caengz baen boux yah hawj mwngz, mwngz lij miz di vah’ienq aeu gangj ha?”
“Nuengx ha, mwngz yienghneix gangj mbouj deng hw! Aeu yah mboujnaengz heuh guekgya bang, gij cwngcwz neix mwngz guh boux cunhveij cujyin cungj mbouj rox ha!” Gosiuh gig yiemzsuk son daegnuengx, de gangjvah di ndeu cungj mbouj riu, dou cungj riu lo.
Daegnuengx guh cunhveij cujyin haenx lwnh gou, “Gaxgonq mbanj raeuz gungh miz 40 lai ranz ranzgungzhoj, seizneix cungj cienzbouh duetgungz lo. Ndawmbanj gungh miz 4 bouxlaux bouxdog, cungj bingz guh vujbaujhu,gyoengqde ndaej yiengjsouh gij fukleix caeuq gosiuh doxdoengz. 2020 nienz, vunz mbanj raeuz bingzyaenx souhaeuj gvaq fanh maen. “
“Gou daj ndawsim gangj ha, gungcanjdangj ndei lai! Guekgya raeuz ndei lai!” Gosiuh gangj vah neix singsang raixcaix, lumjnaeuz lau dou dingq mbouj nyi nei.
Vunz mbanj dou cungj naeuz Gosiuh dwg boux vunzhuk, hoeng gou raen de miz saek seiz gangjvah huk dahraix, miz saek seiz gangj vah youh di ndeu cungj mbouj huk.
Boux daegnuengx guh cunhveij cujyin haenx naeuz:”Dangj caeuq guekgya raeuz hawj ranzgungzhoj cungj duetgungz, bouxboux cungj miz gwn miz ranz youq, Gosiuh daj maij gangj vah’ienq bienqbaenz gangj gangj vahndei, neix dwg boux vunzduetgungz gangj ok vah ndawsim de ha!”